เพริศเพลิน

ความเดิมจากตอนที่แล้วที่เรา (คิดว่า) เห็นสาวน้อย คอกระเช้า ผมหน้าม้าเต่อ ใส่ผ้าถุงลายหม่นๆ นั่งเป็นเพื่อนพี่บุญรัตน์พิมพ์งานระหว่างไปทำข่าวในกรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชา ดินแดนแห่งทุ่งสังหาร

แต่ไม่ว่าจะอย่างไร เรากับพี่บุญรัตน์ก็ได้แต่หัวเราะกัน เราก็ไม่รู้ทำไมไม่ได้นึกกลัวเลย (ถ้าเป็นตอนนี้อาจสติแตกไปแล้วก็ได้)

แต่เรื่องขนหัวลุกในดินแดนทุ่งสังหารยังไม่จบ …….

วันรุ่งขึ้น พวกเราก็ออกไปทำข่าวกันเหมือนเดิม พอพูดเรื่องนี้ทีไรก็หัวเราะกัน พี่บุญรัตน์ว่า “เปียอาจคิดไปเองหรือเปล่า” เราก็ได้แต่ว่า “งั้นมั้ง”

ตอนที่แล้ว ยังไม่ได้เล่าว่า พี่บุญรัตน์เป็นคนง่ายๆ ทำงานด้วยได้อย่างสบายใจ ไปไหนไปกัน นั่งมอเตอร์ไซค์ไปทำข่าวในพนมเปญได้อย่างสบายๆ ถึงแม้จะกลัวๆ กับการจราจรในพนมเปญกับฝีมือการขับฉวัดเฉวียนของพวกไรเดอร์อยู่บ้าง

คำที่เราจำได้แม่นเวลานั่งมอไซค์คือ “ยืด ยืด” (ซึ่งเป็นภาษาเขมรและเดาได้ไม่ยากว่าแปลว่า “ช้า ช้า” นั่นเอง) อีกอย่าง วันไหนโชคร้าย ก็จะได้ไรเดอร์ตัวเหม็น เรานั่งซ้อนอยู่ใต้ลม เกือบเป็นลมก็หลายที

แต่อย่างไรก็ตาม มีความเคยชินอย่างหนึ่งที่เรากับพี่บุญรัตน์มีไม่เหมือนกัน คือ เวลาอยู่ในห้องพัก เราจะชอบเปิดทีวีทิ้งไว้ให้มีเสียงเป็นเพื่อน ถึงแม้จะไม่ได้ดูก็ตาม
แต่พี่เขาบอกว่า ถ้าไม่ดูก็อย่าเปิดเลย ซึ่งเรื่องนี้เราก็ไม่มีปัญหาเพราะก็ไม่ได้จะดูอะไรมากมาย (โทรทัศน์อยู่ปลายเตียง)

คราวนี้ กลับมาจากทำข่าวในวันรุ่งขึ้นหลังจากคืนนั้น พวกเราก็กลับมาที่ห้องพักในตอนเย็น พอเปิดประตูเข้าห้องมา เราก็เดินมาวางกระเป๋าเป้ไว้บนเตียงแล้วก็เดินเข้าห้องน้ำ

เราก็ได้ยินเสียงโทรทัศน์เปิด เราคิดในใจว่า “เออ แปลก วันนี้พี่บุญรัตน์เปิดโทรทัศน์เองวุ้ย”  หลังจากนั้น เราก็ทำโน่นทำนี่ คุยโน่นคุยนี่กัน โดยเราก็ไม่ได้สนใจรายการในโทรทัศน์หรือคิดจะแซวพี่เขาเรื่องเปิดโทรทัศน์

และแล้ว ในห้องก็เกิดสภาวะ dead air เมื่อพี่บุญรัตน์ถามว่า “เปีย เปิดโทรทัศน์ไว้ทำไมแล้วไม่ดู” ……

เราหันไปมองหน้าพี่เขาและหันไปดูโทรทัศน์ เราบอกว่า “เราไม่ได้เปิด พี่บุญรัตน์เปิดไม่ใช่เหรอ” พี่เขาก็ว่า “พี่ไม่ได้เปิด ก็เปียเปิดตอนเดินเข้ามาไม่ใช่เหรอ”

เราจำได้ว่า เราพูดเสียงดังเพราะตกใจว่า “เปล่า เราไม่ได้เปิด” ต่างคนต่างบอกว่า ไม่ได้เปิด

หลังจากปฏิเสธกันไปมา ตอนนั้น เราจำไม่ได้ว่า สีหน้าพี่บุญรัตน์เป็นอย่างไร แต่เราจำได้ว่า เรานึกแต่ว่า “เฮ้ย เอาแล้ว สาวน้อยคนนั้นคงอยากดูโทรทัศน์มั้ง เฮ้ย ดุจัง …..”

ตอนนั้น ยอมรับว่า กลัวเพราะไม่เคยเจออะไรอย่างนี้ ….ใจก็คิดยาวไปว่า ต้องขอย้ายห้องไหมเนี่ย หรือย้ายโรงแรมไปเลย (เราเป็นคนมองการณ์ไกล)

แต่แล้วก็ยังไงไม่รู้ เราก็มองหารีโมททีวีเพื่อจะเอามาปิดทีวี (เหมือนว่า เพื่อปิดเสียงและลดบรรยากาศตึงเครียด) แต่ก็หาไม่เจอ หาบนโต๊ะที่อยู่ข้างเตียงที่เป็นที่วางประจำก็ไม่มี เราก็หาจนทั่ว ยกโน่นยกนี่………

จนกระทั่ง เมื่อยกกระเป๋าเป้ของเราที่วางอยู่ปลายเตียงขึ้น และแล้วเราก็เจอรีโมททีวีวางอยู่อย่างเรียบร้อยใต้เป้นั่นเอง ………
คงไม่ต้องบอกแล้วนะว่า ใครเปิดทีวี

The End

อ่านเรื่องที่เพื่อนเปียเขียนถึงหมู่บ้านที่อยู่ #คลองสามวาตะวันออก  มีเทือกสวนไร่นาคั่นเป็นระยะแล้ว  ก็ขอนำเสนอบริเวณที่เปียอาจไม่เคยเห็น  คือวิวด้านหลังศูนย์ธรรมธานี สถานปฏิบัติธรรมแห่งหนึ่ง (ใน 9 แห่งที่อยู่ในประเทศไทย) ของท่านอาจารย์โกเอ็นก้า   ศูนย์นี้เป็นสาขาในกรุงเทพฯ  สร้างอยู่ในหมู่บ้านดังกล่าว  เราไปศูนย์นี้ครั้งแรกเมื่อหลายปีก่อน  แต่สมัยนั้นยังไม่รู้ว่ามีเพื่อนอาศัยอยู่   เมื่อธ.ค.2564 จึงเป็นครั้งแรกที่มีการนัดเจอเปียก่อนเข้าศูนย์
           ตอนที่เจ้าหน้าที่จะช่วยขนของเราเข้าห้องพัก และถามว่าได้ห้องอยู่  “เบย์ไหน” (Bay)  เปียซึ่งยืนอยู่ข้างๆ ทำหน้าเหวอ เพราะได้ยินเป็น  “อยู่แดนไหน”  เปียคงกลัวว่าจะต้องมาส่งข้าวส่งน้ำให้เพื่อนเสียแล้ว 555

            ด้วยความที่ห้องพักที่นี่จะสร้างตรงกลางเป็นทางเดินยาว ยื่นลงไปในทะเลสาบด้านหลัง  มีลักษณะเหมือนท่าเรือ จึงเรียกว่า Bay มีทั้งหมด 5 Bayๆ ละ 22 ห้อง (รวมซีกซ้าย/ขวา)  ห้องด้านในสุดของแต่ละเบย์ (ห้องที่ 21,22)  ขณะนั่งทานข้าวหน้าห้องตัวเอง จะมองเห็นวิวทะเลสาบด้านนอกอย่างชัดเจน  (แต่ละห้อง ที่ประตูจะมีเหล็กพับลงมาเป็นที่วางถาดอาหารสำหรับนั่งทานหน้าห้อง)

        เราเคยได้อยู่ห้อง เบย์1/21 เมื่อครั้งไปคอร์สช่วงปลายปี 2556-57  ปีนั้นถ้าจำได้ กรุงเทพฯ อากาศหนาวมากผิดปกติเหลือ 10 กว่าองศา

            ส่วนห้องปฏิบัติของที่นี่อยู่บนชั้น 2   ข้างนอกห้องมีระเบียงหน้าต่างรายรอบ  ปกติมองออกไปจะเห็นวิวภายในหมู่บ้าน  แต่ในเช้าวันหนึ่งของปีที่หนาวมากนั้น  หลังออกจากห้องปฏิบัติรอบแรก (ตี 4.30-6.00 น.)  ทุกคนยืนตะลึงกับภาพทะเลหมอกอันหนาทึบ ราวกับยืนดูจากภูเขาสูง ปกคลุมจนไม่เห็นตัวหมู่บ้าน  และเนื่องจากตลอดการปฏิบัติ ทุกคนต้องรักษาความเงียบ, ปิดวาจา งดการสื่อสารทั้งหมด  (ยกเว้นให้คุยกับเจ้าหน้าที่ได้เมื่อมีเหตุจำเป็น  และต้องฝากของมีค่า/มือถือไว้ที่ล็อคเกอร์  ซึ่งจะได้รับคืนในวันสุดท้าย)  
              ดังนั้น  นอกจากภาพทะเลหมอกอันสวยงามแบบไม่ต้องขึ้นเขาไปชมที่ไหนแล้ว  เรายังประทับใจกับการที่ทุกคนยืนนิ่ง มองอย่างดื่มด่ำ, เงียบสงบ,  ไร้เสียงพูดคุย  แต่มันจารึกลงในใจ โดยไม่ต้องแย่งกันบันทึกภาพ (เพราะไม่มีอุปกรณ์ใดๆ 555)

            ก็เลยไม่มีภาพทะเลหมอกเก็บไว้  ส่วนภาพพระอาทิตย์ขึ้นยามเช้านี้  ถ่ายในวันสุดท้ายหลังจากได้รับมือถือคืน  แต่วันนั้นอากาศอุ่นขึ้น  ทะเลหมอกจางหายไปหมดแล้ว…

       สมาชิกหลายคนบอกว่า ไม่น่ามีตาข่ายเหล็กมาบดบังทัศนียภาพเลย  แต่เราขอตั้งชื่อภาพนี้ว่า “กำแพงสังสารวัฏ”   ลองจินตนาการว่าลิบๆ ฝั่งโน้น คือเป้าหมายของการก้าวเดิน  ที่ต้องการข้ามจากฝั่งนี้ไปฝั่งโน้น  มันต้องผ่านอุปสรรคมากมาย  และกำแพงตาข่ายนี้ มันคือหนึ่งในกับดักที่ห่อหุ้มร้อยรัด  ซึ่งของจริงในสังสารวัฏ ยิ่งโยงใยเป็นตาข่ายสลับซับซ้อนถี่ยิบ   ที่ร้ายคือ มันโยงใยชนิดที่สายตาคนปกติมองไม่เห็น  คล้ายกับคลื่น World Wide Web ที่ปกคลุมโลกอยู่  และมันยากเหลือเกินที่จะก้าวข้ามทะลุทะลวงเข้าสู่มิติแห่งการหลุดพ้น

            อย่างไรก็ตาม  เรามองภาพนี้ด้วยความหวัง  ด้วยว่ายังพอเห็นแสงสว่างรำไรๆ ให้เดินตาม  เคยมีครูบาอาจารย์กล่าวว่า ช่องทางที่จะลอดไปสู่อีกฝั่ง  มันเล็กมากๆๆ ยิ่งกว่ารูเข็ม   การจะผ่านไปได้นั้น คือการละทิ้งอัตตาตัวตนลงอย่างสิ้นเชิง

            ท้ายสุด  คงมีอีกหลายสิ่งให้ค้นหา ณ ที่แห่งนี้  ใครสนใจลองไปดูได้นะคะ #คลองสามวา

บันทึกเมื่อ 1 กุมภาพันธ์ 2565

บ้านริมน้ำที่ผู้เขียนอยากเล่าถึง เป็นบ้านโบราณ สร้างมาก่อนคุณพ่อผู้เขียนเกิดราว สามสี่สิบปี นับเวลาแล้วคงร่วมร้อยปีได้ อยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ถัดวัดราชาธิวาส  (วัดสมอราย)  อยู่ในชุมชนวัดคอนเซปชัญที่ตั้งบ้านเรือนกันมาราวสามร้อยกว่าปี แต่วัดอายุน้อยกว่าชุมชน เพราะ สร้างขึ้นราวสมัยรัชกาลที่สาม แทนวัดเก่า โดยสังฆราชปัลกัว[1] ที่อ่านแบบไทยๆ สมัยก่อนว่า ปัลเลอกัว ระหว่างเขตวัดคริสต์กับวัดพุทธ  (วัดราชา) มีคลองเล็กๆที่มีสะพานไม้ให้เดินข้ามอยู่หน้าบ้าน คลองเล็กๆนี้เคยเป็นที่สานไมตรี สร้างโอกาสสนทนาธรรม และแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างท่านปัลเลอกัว และล้นเกล้ารัชกาลที่สี่ เมื่อทรงผนวชอยู่ที่วัดสมอราย  ปัจจุบัน คลองมีเขื่อนเล็กๆสร้างทับ ที่ทำหน้าที่เป็นประตูกั้นน้ำไป
         ตัวบ้านตั้งอยู่บนดินครึ่งหนึ่ง อีกครึ่งหนึ่งริมน้ำเวลาน้ำขึ้น ใต้ถุนบ้านจะกลายเป็นน้ำไป เป็นเรือนไม้สองชั้น เดิมเป็นทรงปั้่นหยา แต่หลังคามักรั่ว เลยเปลี่ยนทรงหลังคาไปตามสมัย  มีนอกชาน กั้นระหว่างตัวบ้านและเรือนไม้สี่ห้องริมน้ำที่สร้างขึ้นให้พี่ๆผู้ชายที่โตแล้วอยู่ เรียกว่าริมน้ำจริงๆเพราะ เวลาน้ำขึ้น ข้างใต้จะเป็นผิวน้ำ หน้าหนาวที่อากาศเย็น ก็จะไม่หนาวมาก หน้าร้อน ก็จะอุ่นสบาย
          ความที่อยู่ริมน้ำ ทำให้ได้ยินเรื่องราวเกี่ยวกับผีบ่อยๆ ทั้งยังอยู่ในชุมชนที่มีวัดตั้งอยู่ตรงกลางตามแบบหมู่บ้านโปรตุเกสเก่า ด้านหลังวัดจะเป็นที่สำหรับสุสานฝังศพ เรียกว่าใช้ชีวิตในหมู่บ้าน ได้ครบบริบูรณ์ (อิอิ แข็งใจหัวเราะ)
          ที่วัดมีการตีระฆังลูกโต ที่เด็กชายที่วัดยินดีรับหน้าที่ตีระฆังที่แขวนไว้ยอดโบสถ์ เพราะสายเชือกที่ห้อยลงมาจะดึงสองสามคนที่ตีให้ลอยขึ้นลง เป็นที่สนุกสนาน  จังหวะการตีมีการสื่อความหมายต่างๆ เช่น จะบอกให้รู้ว่า วัดเข้าแล้ว  (หมายความว่ามีมิสซาในวัด) หรือ เวลาบ่ายสามโมงตรง ให้สวดยามบ่าย หรือในยามที่มีคนตาย ที่ฝรั่งเรียก bell tolling  ก็จะมีการสื่อสารในหมู่บ้านด้วยเสียงระฆ้งที่มีจังหวะช้ามาก โหวงเหวง ห่างกันอยู่สามครั้ง แต่ละบ้านก็จะส่งเด็กๆออกไปถามที่วัดว่าใครตาย ตั้งศพเมื่อไหร่ จะได้ไปช่วยกันสวดศพ ช่วยกันคนละไม้ละมือ
         ผู้เขียนมักมีจินตนาการกว้างไกล จึงไม่ค่อยออกนอกบ้านในยามกลางคืนค่ะ  เพราะเคยเห็นเงาต้นกล้วยแถวทางเดิน ตอนกลับบ้านในยามพลบค่ำ แปรสภาพไปและหูแว่วๆได้ยินเสียงหัวเราะอิอิ เลยวิ่งเตลิดล้มลุกคลุกคลานเข่าเปิงไป เลือดซิบ จนต้องปิดพลาสเตอร์ไปหลายวัน
         ครั้งแรกที่ได้ยินเรื่องผีริมน้ำ  คือพี่ชายที่อายุราวสิบสี่สิบห้าเล่าให้ฟังในวงกินข้าวว่า เมื่อคืน ตอนดึก อยู่ๆก็นอนไม่หลับ ลืมตาอยู่ ไม่ได้คิดอะไร อยู่ๆขาสั่นไปทั้งตัว
         “อ้าว แล้วทำไง” ทุกคนถาม
         “ก็สวดบทสวดข้าแต่พระบิดาฮะ มันก็เลยหยุดสั่น เลยหลับต่อได้”

         เรื่องที่สอง มาจากป้าสม แม่ครัวกับพวน พี่เลี้ยงคุยกัน พวนเป็นเด็กต่างจังหวัดที่พึ่งเข้ามาทำงานในบ้าน หน้าตาตื่นปรึกษาแม่ครัวว่า “ ป้า เมื่อคืนตอนดึกหนูลุกไปเข้าห้องน้ำ  เห็นใครก็ไม่รู้เดินเล่นอยู่กลางลานบ้าน”
“ใส่ชุดขาวๆใช่ไหม ไม่ต้องตกใจ นั่นเจ้าที่ ออกมาตอนตีสองตีสามประจำ”
“อ้าว แล้วคนอื่นไม่กลัวกันเหรอ ป้า”
“พวกนี้เค้าเกิดที่นี่ เค้าไม่เคยเห็นกันหรอก”  (ผู้เขียนแอบงง จริง ไม่เคยเห็นค่ะ)
         ป้าสมผู้นี้ เป็นผู้มีความรู้แปลกใหม่ที่ทำให้ผู้เขียนทึ่งเสมอ เช่น เวลาลมพัดแรงมีพายุ ต้อง เอามีดใหญ่ๆไปเสียบไว้ที่ช่องระหว่างกระดานให้ปลอดภัย 

“คุณ อย่าเดินอย่างนี้ เค้าเรียกเดินขย่มธรณี ใครเดินอย่างนี้ ทำอะไรก็ไม่ขึ้น”

       เรื่องที่สาม คือ  เรื่องที่พระสงฆ์เทศน์ให้ฟังในวัด (อันนี้ credibility สูงมาก) ว่า
 “พี่น้องครับ เมื่อคืนวาน พ่อได้ประสบกับเรื่องแปลก เลยขอเล่าให้พี่น้องฟัง มีคนเรือ[1] มาหาพ่อ บอกให้ไปช่วยไล่ผีที่สิงคนหน่อย พ่อก็ไป เดินลงไปเรือของเขา คนที่เขาบอกว่าถูกสิงนั่งเหม่อลอย พูดไม่รู้เรื่อง ญาติบอกอาการเป็นอย่างนี้ ตั้งแต่กลับมาจากงานศพ พ่อก็สวดขอพระจิตเจ้าทรงช่วย ปกมือบนศีรษะเขา พอสวดครบสามครั้ง เขาก็ตื่นขึ้น รู้สึกตัว ญาติถามว่า หิวไหม เขาก็บอก หิวสิ ยังไม่ได้กินอะไรเลย  ญาติบอกเมื่อกี้ เรียกกินข้าว ตัวเองบอกกินแล้ว มีคนเอามาให้กินเยอะแยะไง”  คุณพ่อสั่งสอนต่อ แต่ความที่ผู้เขียนจับประเด็นไม่ค่อยเก่งตามประสาเด็กโง่ น่าเสียดายมาก เพราะคุณพ่อท่านนี้ มีความรู้ความศรัทธา และความเข้าใจเรื่องจิตวิญญาณอย่างลึกซึ้ง กลับจำได้แต่เรื่องผี ข้อสอนใจสำคัญ ที่คุณพ่อตั้งใจสอนกลับจำไม่ได้ กลายเป็นเรื่องใกล้เกลือกินด่างไปเสีย

เรื่องที่สี่คือ เสียงเรียกนอกรั้ว
   ในบ้านริมน้ำนี้ มีส่วนที่เป็นห้องยาวติดรั้ว ที่ถูกเรียกว่าเรือนคนใช้ ประตูเข้าบ้านมีสองทาง ประตูแรก คลองด้านหน้าที่เดินออกไปวัดราชา ประตูด้านหลัง เป็นทางเดินเข้าหมู่บ้าน ไปโบสถ์ วัดคอนเซปชัญ เรือนคนใช้นี้จะเป็นส่วนที่ติดรั้วมีสะพานไม้ที่อยู่ด้านหลังของบ้าน มักได้ยินเสียงคนเมาร้องเพลงในยามค่ำคืน เสียงวิ่งของนักฉกชิงวิ่งราว  ภายหลังบิดาของผู้เขียน (ที่เป็นคนสร้างสะพานทางเดินเล็กๆนี้) จึงสร้างประตูปิดล่ามโซ่ อยู่กลางทางเดินหลังบ้าน ไม่ให้ใครผ่านในยามวิกาล ตั้งแต่ สิบเอ็ดโมงไปถึง หกโมงเช้า เพื่อรักษาความปลอดภัยของชุมชน   แม่ค้าบางคนที่ต้องเดินทางไปตลาดเทเวศร์ ต้องผ่านแต่ตีห้า จะมาเคาะประตูเรียกพี่เลี้ยงให้ไปเปิดให้เสมอ 
       วันหนึ่ง เอียด พี่เลี้ยงได้ข่าวจากทางบ้านว่าแม่ที่ป่วยอยู่เสียแล้ว ตกดึก เธอได้ยินเสียงแม่เรียกชื่อ “เอียด เอียด”
       เธอกำลังคิดว่าจะทำอย่างไรต่อ พอดีป้าสม ที่นอนถัดกันออกไป กระซิบบอกแผ่วๆว่า
“อย่าตอบ เค้าจะมาเรียกเธออยู่สามวันแล้วก็ไป ถ้าเธอตอบเค้าจะมาเรียกเธอทุกวัน!”
        
       ต่อมาพวกเราได้ย้ายบ้านจากสามเสนไปอยู่ฝั่งธน ปิดบ้านเก่าไว้เฉยๆ บ้านที่ไม่มีใครอยู่มักทรุดโทรมไปตามกาลเวลา  คุณแม่ผู้เขียนจึงคิดจะสร้างบ้านใหม่ในที่เดิม ต้องรื้อบ้านเก่า และถมที่ทำเขื่อนกันน้ำเซาะตลิ่ง เมื่อตอนที่รื้อบ้าน เป็นอีกครั้งที่ได้ยินเรื่องผีบ้านผีเรือนของบ้านริมน้ำ
เรื่องมีอยู่ว่า คนรับเหมาตกลงรื้อบ้าน พาคนงานมาลงมือรื้อบ้านเก่าร้าง รื้อๆไป ก็พากันสะดุ้ง เพราะเห็นคนเดินเข้าเดินออกบ้านที่ไม่ใครอยู่ เข้าห้องนี้ ออกห้องโน้น เดินไปดูก็ไม่เห็นใคร  ที่เด็ดที่สุดคือ ยามโพล้เพล้ มีลุงออกมาชี้หน้าคนงาน พูดว่า มาทำอะไร บ้านนี้ เค้าอยู่กันมานานแล้ว อยู่ๆจะมารื้อบ้านกันได้ยังไง คนงานได้แต่ไหว้ บอกผมรับงานเขามาครับ เขาสั่งมารื้ิอ
 ผู้รับเหมาเลยแก้ปัญหา รีบยกทีมมารื้อให้จบแต่ตอนบ่ายแก่ๆ แล้วกลับ ไม่กี่วันก็จบ สร้างเขื่อนลง ถาม ว่าจะขนไม้ไปไว้ที่ไหนดี  เสียดายมาก เพราะมีแต่ไม้หน้าสามทั้งนั้น[2]  พอดี คุณแม่เลยส่งไปไว้ที่ไร่แถวราชบุรี เป็นอันจบตำนานบ้านไม้ริมน้ำ ปัจจุบัน บ้านใหม่ เป็นตัวบ้านไม้กึ่งตึก ยังไม่มีปรากฏการณ์อะไรมาเล่าสู่ค่ะ